تخم گشنیز

توضیحات

گشنیز گیاهی است علفی و یک ساله، به رنگ سبز که ارتفاع آن تا 80 سانتی‌متر نیز می‌رسد. برگ‌های آن به دو شکل ظاهر می‌شوند. آنهایی که در قاعده ساقه وجود دارند به شکل دندانه‌دار و دیگری در طول ساقه که باریک و نخی می‌شود. قسمت مورد استفاده گیاه، ساقه، برگ و میوه آن است. میوه گشنیز گرد و به رنگ زرد است. بوی تازه آن مطبوع نبوده و تقریباً بدبو است. گشنیز و تخم گشنیز از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است.

ارزش غذایی تخم گشنیز (100 گرم):

• کالری۲۳
• سدیم۴۶ میلی گرم
• پتاسیم۵۲۱ میلی گرم
• کربوهیدرات کل ۳.۷ گرم
• فیبر رژیمی ۲.۸ گرم
• پروتئین ۲.۱ گرم
• ویتامین A۱۳۴٪
• ویتامین C۴۵٪
• ویتامین B6۵٪
• کلسیم ۶٪
• آهن ۹٪
• منیزیم ۶٪

موارد استفاده تخم گشنیز

گشنیز تازه گیاه معطری است که در کوکو و آش استفاده می‌شود. تخم آن را نیز تفت داده و پودر می‌کنند و به‌عنوان ادویه خصوصاً در غذاهای هندی، در ادویه گرام ماسالا استفاده می‌کنند. مخلوط پودر تخم گشنیز و زیره سبز در غذاهای ایرانی مثل خورش‌ها، عدسی و عدس پلو استفاده شود. دمنوش گشنیز  با شنبلیله و گزنه که در بعضی فروشگاه‌ها، این گیاهان دارویی را مخلوط کرده و بسته‌بندی می‌کنند، شما می‌توانید این دمنوش‌ها به روش خانگی تهیه کنید و از نوشیدن آن لذت ببرید.

طرز استفاده تخم گشنیز

فرمول برطرف کردن بواسیر

حدود 10 گرم دانه گشنیز را در ماهی‌تابه ریخته و بو بدهید تا رنگ آن قهوه‌ای شود. سپس آن را پودر کنید و با سرکه مخلوط کنید و چند روز آن را بنوشید تا بواسیر از بین برود.

برای برطرف ‌کردن دندان ‌درد

حدود 10 گرم دانه گشنیز را در چهار لیتر آب ریخته و بگذارید بجوشد تا حجم آن به یک لیتر برسد. آن را کمی سرد کنید و در دهان مزه مزه کنید تا درد دندان برطرف شود.

برای شستن دهان و دندان

یک قاشق چای‌خوری پودر تخم گشنیز را در یک لیوان آب‌جوش ریخته و به‌ مدت 5 دقیقه دم کنید. سپس آن را برای شستن دهان،‌ دندان و گلو غرغره کنید.

 

خواص تخم گشنیز

تخم گشنیز حاوی ویتامین A، ویتامین C، ویتامین B6، آهن، منیزیم، کلسیم، پتاسیم و فیبر است. سبزی گشنیز به عنوان دوای معده و بهبوددهنده عمل گوارش و هضم غذا شناخته شده است و تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف آن باعث دفع سرب و آلومینیوم نیز می‌شود.

• مخلوط مساوی دانه گشنیز و عسل برای تقویت بدن مفید است وهم‌چنین شیر مادران شیرده را زیاد می‌کند.
• تخم‌گشنیز ادرارآور است.
• جوشانده دانه گشنیز برای نرم‌کردن سینه مفید است. 10 تا 30 گرم آن را در یک لیتر آب دم‌کرده و مانند چای با شکر بنوشید.
• برای تسکین درد دندان تخم گشنیز بجوید.
• دانه گشنیز با کمک به تنظیم عملکرد مناسب غدد درون ریز و هورمون‌هایی که دوره‌های قاعدگی را تنظیم می‌کنند به بهبود بی‌نظمی قاعدگی، درمان گرگرفتگی و دردپریود کمک می‌کند. 6 گرم از تخم‌های گشنیز را در نیم لیتر آب‌جوش بریزید و بگذارید 10 دقیقه بماند تا دم بکشد، این چای گرم را با عسل ترکیب کنید. روزی سه بار مصرف کنید تا درد قائدگی را کاهش دهد.
• برای درمان سرماخوردگی و آنفلوآنزا، مصرف دانه گشنیز همراه با زنجبیل بسیار مفید است.

 

مضرات

مصرف به اندازه دانه گشنیز هیچ گونه ضرری ندارد، ولی مصرف زیاد آن باعث حالت مستی توام با خستگی شدید می‌شود و گاهی به خواب عمیق،گنگی و بی‌حسی منجر می‌شود.